Dar leis an Ard-Abhcóide Bobek, Tá orgánaigh a fhaightear trí mutagenesis, i bprionsabal, díolmhaithe ó na hoibleagáidí sa Treoir Orgánaigh Ghéinmhodhnaithe.

Cúirt Bhreithiúnais an Aontais Eorpaigh
LÉIRMHEAS AN PHRÓIS Uimh 04/18, Lucsamburg, 18 Eanáir 2018
Tuairim an Abhcóide Ghinearálta i gCás C-528/16

Rialaíonn an ‘Treoir GMO ’1 scaoileadh orgánaigh ghéinmhodhnaithe isteach sa timpeallacht d’aon ghnó (GMOanna) agus a gcur ar an margadh laistigh den AE. Go háirithe, ní mór na horgánaigh a chumhdaítear leis an Treoir sin a údarú tar éis measúnú riosca comhshaoil. Tá siad faoi réir inrianaitheachta freisin, oibleagáidí lipéadaithe agus monatóireachta. Ní dhéanann an Treoir, áfach,, baineann siad le horgánaigh a fhaightear trí theicnící áirithe maidir le modhnú géiniteach, mar shampla só-ghineacht (‘An díolúine ó shó-ghineacht’). Murab ionann agus transgenesis, ní dhéanann só-ghineacht, i bprionsabal, is éard atá i gceist le DNA eachtrach a chur isteach in orgánach beo. Déanann sé, áfach,, athrú ar ghéanóma speiceas beo i gceist. De bharr na dteicnící só-ghineachta tá sé indéanta cineálacha síl a fhorbairt le heilimintí atá frithsheasmhach do luibhicíd roghnach.
Is aontas talmhaíochta Francach é Confédération payanne a chosnaíonn leasanna na feirmeoireachta ar mhionscála. In éineacht le hocht gcumann eile, tá sé tar éis caingean a thionscnamh os comhair an Conseil blianaÉtat (Comhairle Stáit, An Fhrainc) d’fhonn dul in aghaidh rialachán na Fraince a thrasuíonn Treoir GMO2. Áitíonn siad go bhfuil teicnící só-ghineachta tagtha chun cinn le himeacht ama. Sular glacadh an Treoir maidir le GMO i 2001, níor cuireadh ach modhanna traidisiúnta nó randamacha só-ghineachta i bhfeidhm in vivo ar phlandaí iomlána. Ina dhiaidh sin, Mar thoradh ar dhul chun cinn teicniúil tháinig teicnící só-ghineachta chun cinn cosúil le modhanna spriocdhírithe só-ghineachta a chumasaíonn sóchán beacht i géine d’fhonn a fháil, mar shampla, táirge atá frithsheasmhach do luibhicídí áirithe amháin. Le haghaidh Confédération payanne agus na cumainn eile, tá baol ann go ndéanfar dochar suntasach don chomhshaol agus do shláinte an duine agus ainmhithe má úsáidtear cineálacha síolta atá frithsheasmhach ó luibhicíd a fhaightear trí shó-ghineacht..
Sa chomhthéacs seo,, tugann Conseil blianaÉtat na Fraince cuireadh don Chúirt Bhreithiúnais raon feidhme beacht Threoir an GMO a shoiléiriú, an raon go sonrach, réasúnaíocht agus éifeachtaí na díolúine ó shó-ghineacht, agus a bhailíocht a mheas. Iarrtar ar an gCúirt freisin a chur in iúl cén ról ba chóir a bheith ag rith ama agus eolas teicniúil agus eolaíoch atá ag teacht chun cinn maidir le léirmhíniú dlíthiúil agus measúnú ar bhailíocht reachtaíocht an AE., a dhéantar agus prionsabal an réamhchúraim á chur san áireamh.
I dTuairim an lae inniu, Measann an tAbhcóide Ginearálta Michal Bobek ar dtús gur féidir le horgánach a fhaightear trí shó-ghineacht a bheith ina GMO má chomhlíonann sé na critéir shubstainteacha atá leagtha síos i dTreoir GMO3. Tugann sé faoi deara nach n-éilíonn an Treoir sin DNA eachtrach a chur isteach in orgánach ionas go mbeidh an dara ceann mar GMO., ach deirim go díreach gur athraíodh an t-ábhar géiniteach ar bhealach nach dtarlaíonn go nádúrtha. Ligeann carachtar oscailte an tsainmhínithe sin d’orgánaigh a fhaightear trí mhodhanna seachas transgenesis teacht faoin gcoincheap GMO. Tuilleadh, bheadh sé aineolach orgánaigh áirithe a fhaightear trí shó-ghineacht a dhíolmhú ó chur i bhfeidhm na Treorach mura bhféadfaí na horgánaigh sin a shaintréith mar GMOanna sa chéad áit.
Scrúdaíonn an tAbhcóide Ginearálta ansin ar cheart go gciallódh an díolúine só-ghineachta a bhfuiltear ag súil leis sa Treoir GMO gach teicníc só-ghineachta nó roinnt teicnící amháin. Dar leis, is é an t-aon idirdhealú ábhartha ba cheart a dhéanamh d’fhonn scóip na díolúine só-ghineachta a shoiléiriú ná an caveat atá leagtha amach in Iarscríbhinn I B den Treoir GMO, is é sin cibé an bhfuil i gceist leis an teicníc ‘móilíní aigéad núicléacha athchuingreach nó GMOanna seachas iad siúd a tháirgtear trí shó-ghineacht nó comhleá cealla de chealla plandaí orgánaigh ar féidir leo ábhar géiniteach a mhalartú trí mhodhanna pórúcháin traidisiúnta’. Leanann sé go bhfuil teicnící só-ghineachta díolmhaithe ó oibleagáidí Threoir an GMO ar choinníoll nach mbaineann siad le móilíní aigéad núicléacha athchuingreach nó GMOanna seachas iad siúd a tháirgtear le ceann amháin nó níos mó de na modhanna atá liostaithe in Iarscríbhinn I B.
Cuireann an tAbhcóide Ginearálta in iúl nach dtacaíonn an comhthéacs stairiúil ná loighic inmheánach Threoir an GMO leis an argóint nach raibh i gceist ag reachtas an AE ach teicnící só-ghineachta sábháilte a dhíolmhú mar a sheas siad siar i 2001. Measann sé gur cheart go gcuimseodh catagóir cineálach ar a bhfuil an lipéad ‘mutagenesis’ na teicnící sin go léir, ag an nóiméad áirithe a bhaineann leis an gcás atá i gceist, tuigtear gur cuid den chatagóir sin iad, aon cheann nua san áireamh.
Ar Aghaidh, Scrúdaíonn an tAbhcóide Ginearálta an bhféadfadh na Ballstáit dul níos faide ná an Treoir maidir le GMO agus cinneadh a dhéanamh orgánaigh a fhaightear trí shó-ghineacht a chur faoi réir na n-oibleagáidí atá leagtha síos sa Treoir nó faoi rialacha náisiúnta amháin. Tá sé den tuairim gur tríd an díolúine só-ghineachta a chur isteach, níor theastaigh ó reachtas an AE an t-ábhar sin a rialáil ar leibhéal an AE. Dá réir sin, fanann an spás sin neamháitithe agus, ar choinníoll go n-urramaíonn na Ballstáit a n-oibleagáidí foriomlána maidir le dlí an AE, is féidir leo reachtaíocht a dhéanamh maidir le horgánaigh a fhaightear trí shó-ghineacht.
Maidir le bailíocht na díolúine só-ghineachta, aithníonn an tAbhcóide Ginearálta go bhfuil oibleagáid ar an reachtóir a rialachán a choinneáil cothrom le dáta go réasúnta. Tá an dualgas seo ríthábhachtach maidir leis na réimsí agus na saincheisteanna sin a chuimsítear le prionsabal an réamhchúraim ionas nach ndéanfar bailíocht beart dlí AE cosúil leis an Treoir GMO a mheas ach maidir leis na fíricí agus an t-eolas mar a bhí siad tráth an an beart sin a ghlacadh, ach freisin maidir leis an dualgas reachtaíocht a choinneáil cothrom le dáta go réasúnta.
Mar sin féin, ní fheiceann an tAbhcóide Ginearálta aon fhorais a thagann as an dualgas ginearálta reachtaíocht a nuashonrú (sa chás seo arna fheabhsú ag prionsabal an réamhchúraim) a d’fhéadfadh dul i bhfeidhm ar bhailíocht na díolúine só-ghineachta.

Ráitis agus clúdach sna meáin

Sa Ghearmáinis:

Sualainnis:

Fraincis:

http://seppi.over-blog.com/2018/01/ogm-caches-nouvelles-techniques-et-cour-de-justice-de-l-union-europeenne-a-propos-des-conclusions-de-l-avocat-general-michal-boba.ht

Naisc ghaolmhara:

Comhcheanglaíonn an Airgintín agus an Bhrasaíl dlí agus eolaíocht chun teicníc pórúcháin nua a rialáils

Ráiteas ón gComhairle Domhanda um Phlandaí ar rialáil plandaí atá curtha in eagar ag géine

Seasamh suas do cheardlanna Eolaíocht an AE

PRRI Taighde Poiblí agus Tionscnamh um Rialáil

Poist ghaolmhara

Baill PRRI a ghlacann páirt i gComhdháil Bithéagsúlachta na NA 2024

I gcuimhne: An tOllamh. Phil Dale

90ú breithlá Marc van Montagu